Maria Szymanowska i styl brillant

Irena Poniatowska

doi:10.56693/sc.17

Data publikacji : 2023-03-16

Tom 9 Nr 1-2 (2022)

Maria Szymanowska i styl brillant

Irena Poniatowska

DOI: https://doi.org/10.56693/sc.17

Abstrakt

Maria Szymanowska, największa pianistka polska doby przedchopinowskiej i kompozytorka reprezentuje okres klasyczno-preromantyczny w muzyce polskiej, zwany przez Tadeusza Strumiłłę sentymentalizmem. Jej twórczość jako całość jest typowym przejawem okresów przejściowych, w których elementy dawnego stylu ze środkami nowatorskimi nie zawsze łączą się w harmonijną syntezę. Ale stworzenie pierwszych na gruncie polskim etiud oraz preferowanie miniatur fortepianowych zaświadcza o przynależności Szymanowskiej do nurtu przemian nacechowanych rozwijaniem klasycznych środków fakturalnych w tzw. stylu brillant oraz tendencji wyrazowych sentymentalizmu czy też rodzącego się romantyzmu. Niniejszy artykuł omawia typowe dla owego przejściowego okresu środki kompozytorskie na przykładzie wybranych utworów fortepianowych Szymanowskiej, nie tracąc z pola widzenia narzucających się analogii z twórczością Chopina.

Słowa kluczowe:

Maria Szymanowska, styl brillant, dziewiętnastowieczna muzyka fortepianowa, miniatura fortepianowa

Inne teksty tego samego autora

Irena Poniatowska, Walor narodowości w dziełach Chopina z okresu paryskiego , Studia Chopinowskie: Tom 2 Nr 2 (2018)
Irena Poniatowska, Deotyma – Symfonia życia Beethovena , Studia Chopinowskie: Tom 6 Nr 2 (2020)
Irena Poniatowska, William Smialek i Maja Trochimczyk Frédéric Chopin. A Research and Information Guide , Studia Chopinowskie: Tom 1 Nr 1 (2018)

Szczegóły

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Poniatowska, I. (2023). Maria Szymanowska i styl brillant. Studia Chopinowskie, 9(1-2), 42–57. https://doi.org/10.56693/sc.17

Wskaźniki altmetryczne

Irena Poniatowska

Biogram

od 1965 do 2003 była związana z Instytutem Muzykologii UW. W latach 1975–1990 stała na czele Rady Naukowej TiFC i następnie była wiceprezesem Towarzystwa. Od 2001 jest przewodniczącą Rady Programowej Narodowego Instytutu Fryderyka i od 2006 – Rady Festiwali w Dusznikach. 1974–1991 organizowała współpracę muzykologiczną polsko-włoską, przewodniczyła Kongresom „Musica Antiqua Europae Orientalis” w Filharmonii Pomorskiej (1988– 2014) i Kongresom Chopinowskim 1999 (red. wydania materiałów, 2003) i 2010 (współred. Z. Chechlińska 2017). Jest honorowym członkiem ZKP, honorowym obywatelem miasta Duszniki i honorowym członkiem Accademia Filarmonica di Bologna, założonej w 1666. Zainteresowania naukowe prof. Poniatowskiej koncentrują się na historii muzyki fortepianowej i pianistyki, w tym chopinologii, na wiolinistyce, na dziejach muzyki i kulturze muzycznej przede wszystkim XVIII i XIX w. oraz na problematyce recepcji muzyki. Ma na koncie ponad 300 prac – w tym książki, m.in.: Faktura fortepianowa Beethovena, 1972, II wyd. z aneksem Beethoven–Chopin, 2013; Muzyka fortepianowa i pianistyka w wieku XIX: aspekty artystyczne i społeczne, 1991; Historia i interpretacja muzyki, 1994 i 1995; W kręgu recepcji i rezonansu muzyki. Szkice chopinowskie, 2008; album Chopin 1810–2010. Człowiek i jego muzyka, wyd. polsko-angielskie, 2009, wyd. polsko-francuskie, 2010; w serii Historia muzyki polskiej, tom 5: Romantyzm 2A 1850– 1900. Twórczość muzyczna, 2010, wersja ang. 2011; artykuły, redakcje, m.in. 5 tomów Chopin w kręgu przyjaciół, 1995–1999; Chopin w krytyce muzycznej (do I wojny światowej). Antologia (wersja pol. i ang., 2011); Jan Ekier artysta stulecia, 2013; Chopin w krytyce muzycznej 1918–1939. Antologia, 2015 (wersja angielska 2017); Wystawa Powszechna w Paryżu 1900. Autografy polskich kompozytorów (oprac. w 3 językach, red. i współautorstwo E. Talma-Davous, 2016); Wdzięk afektu – teksty o tempie rubato (2017); Polska wiolinistyka/ Violin in Poland w: Violin Antonio Stradivari 1685 „Polonia” (2018); Chopin w poezji, 2020, edycje faksymilowe autografów Fryderyka Chopina (7 tomów, w tym 2 współautorstwo Z. Chechlińska), edycje muzyczne utworów Henryka Wieniawskiego, Marii Szymanowskiej, prace popularnonaukowe.